Ludzka natura jest biopsychospołeczna, co sprawia, że kwestia otyłości wymaga interdyscyplinarnego podejścia. Wynika to nie tylko z wielowymiarowych źródeł problemu, ale także z jego poważnych konsekwencji dotyczących ważnych aspektów życia, takich jak praca, relacje społeczne, zdrowie i samopoczucie psychiczne.
Znając te aspekty, wsparcie dla osoby borykającej się z otyłością powinno obejmować współpracę różnych specjalistów zaangażowanych w proces ten. Wśród nich są dietetyk, internista, kardiolog lub psychiatra, fizjoterapeuta, pielęgniarka i psycholog lub psychoterapeuta.
W procesie terapii otyłości psycholog lub psychoterapeuta odgrywa kluczową rolę, wspierając klienta na każdym etapie długotrwałego i skomplikowanego procesu leczenia. To często jest walka nie tylko o zdrowie, ale również o życie klienta.
Do zadań psychologa należy diagnoza psychologicznego i środowiskowego tła problemu otyłości. Specjalista ten pomaga również klientowi w radzeniu sobie ze stresem, budowaniu celów, tworzeniu i utrzymaniu relacji społecznych oraz w rozpoznawaniu indywidualnych zasobów klienta. Psycholog pomaga również klientowi zrozumieć jego własny obraz siebie, swoją percepcję świata i swoje miejsce w nim.
Psycholog jest odpowiedzialny za monitorowanie ryzyka lub istniejących już symptomów zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia nastroju, zaburzenia odżywiania czy lękowe. W razie potrzeby podejmuje interwencje terapeutyczne i zapobiegawcze. Innym ważnym zadaniem psychologa jest motywowanie klienta do pracy nad swoim zdrowiem, kondycją fizyczną i psychospołeczną. To obejmuje również motywację do kontynuacji leczenia i utrzymania jego efektów (Bąk-Sosnowska, 2009).
Otyłość to wynik przyjmowania nadmiaru kalorii przy jednoczesnym niskim poziomie spalania energii. Problemem nie jest tylko przyczyna nadmiernego spożywania pokarmu przez pacjenta (np. kompulsywne objadanie się), ale także czynniki związane z trudnościami w rezygnacji lub eliminacji wysiłków mających na celu redukcję masy ciała.
Do przyczyn otyłości, poza biologicznymi uwarunkowaniami, zalicza się przede wszystkim nieprawidłowe wzorce i nawyki żywieniowe oraz czynniki psychologiczne i psychospołeczne (Bąk-Sosnowska, 2009):
Niezdrowe przekonania klienta dotyczące siebie, świata, swojego miejsca w nim, własnej przyszłości, zdrowia, osobistych celów, zasobów, umiejętności lub możliwości mają negatywny wpływ na zdrowie i funkcjonowanie. Nieodpowiednie wzorce i nawyki żywieniowe, a także te związane z trybem życia (ilość rzeczywiście podejmowanej aktywności fizycznej, higiena osobista, higiena snu i posiłków, dbanie o własne ciało, seksualność, radzenie sobie ze stresem czy funkcjonowanie w relacjach społecznych) mogą być przyczyną problemu.